Efekt Mössbauera i efekt sprzężenia magnetoelektrycznego w multiferroikach zawierających żelazo

Seminarium wydziałowe

Dnia 2019-04-09 o godzinie 13:15 w sali 2011 Wydziału Fizyki UwB odbędzie się wykład, na którym dr hab. Elżbieta Jartych, z Instytutu Elektroniki i Technik Informacyjnych, Politechniki Lubelskiej wygłosi wykład pt:

“Efekt Mössbauera i efekt sprzężenia magnetoelektrycznego w multiferroikach zawierających żelazo"

Serdecznie zapraszamy

Andrzej Maziewski

Jerzy Przeszowski

Multiferroiki stanowią klasę materiałów inteligentnych, które wykazują co najmniej dwa z trzech możliwych porządków typu ferro, to znaczy uporządkowanie ferromagnetyczne (także antyferromagnetyczne lub ferrotoroidalne) wraz z ferroelektrycznym lub ferroelastycznym. W materiałach wykazujących sprzężenie między podsystemami magnetycznym i elektrycznym (tj. efekt magnetoelektryczny) jest możliwe namagnesowanie poprzez zastosowanie zewnętrznego pola elektrycznego lub polaryzacja elektryczna po przyłożeniu zewnętrznego pola magnetycznego. Potencjalne możliwości aplikacyjne tego typu materiałów są tym szersze, im większe jest sprzężenie pomiędzy obydwoma podukładami. Ze względu jednak na ograniczenia wynikające z symetrii kryształów i właściwości elektronowych istnieje niewiele multiferroików wykazujących sprzężenie magneto-elektryczne. Najbardziej znanym jednofazowym multiferroikiem jest żelazian bizmutu, który w temperaturze pokojowej wykazuje jednocześnie uporządkowanie ferroelektryczne i anty-ferromagnetyczne. Istnienie cykloidy spinowej w BiFeO₃ wyklucza liniowy efekt magnetoelektryczny w tym związku. Poprzez podstawienie jonów w strukturze żelazianu bizmutu lub tworzenie roztworów stałych ze związkami o strukturze perowskitu ABO₃ można spowodować destrukcję cykloidy spinowej i uzyskać nowy materiał wykazujący sprzężenie magnetoelektryczne. W referacie zostaną przedstawione wyniki badań przeprowadzonych za pomocą spektroskopii mössbauerowskiej oraz pomiarów efektu magnetoelektrycznego dla materiałów perowskito-podobnych (tj. związków Aurivilliusa, roztworów stałych żelazianu bizmutu z tytanianem baru oraz żelazianem neodymu) oraz delafosytów. Wśród badanych materiałów największy współczynnik sprzężenia magnetoelektrycznego wykazał związek Aurivilliusa Bi₅Ti₃FeO₁₅.