Aktualności

Chwalimy się - nasz absolwent jest jednym z kluczowych współautorów artykułu w renomowanym czasopiśmie Nature! 

Mgr Dominik Patryk Pacholski jest wychowankiem dr. hab. Marka Nikołajuka, prof. UwB, który zainspirował go na studiach II-go stopnia fizyką teoretyczną i astronomią. Mgr Pacholski obronił pracę dyplomową pod tytułem "Study of the X-ray source population in the spiral galaxy Messier 74 with XMM-Newton" w 2022 roku, która otworzyła mu drogę do doktoratu we Włoszech. Opiekunami pracy był prof. Nikołajuk i oraz dr Lorenzo Ducci z Universytetu w Tybindze. "Współpraca ta otworzyła mi możliwości na podjęcie studiów doktoranckich w Narodowym Instytutu Astrofizyki (INAF–IASF) w Mediolanie we Włoszech, pod nadzorem dr Sandro Mereghetti." - dodaje pan Pacholski.

Warto dodać, że mgr Pacholski był związany z UwB od czasów studiów licencjackich, które zrealizował na Wydziale Matematyki. Tam też obronił pracę licencjacką o "Konfiguracjach rozwiązywalnych" pod opieką dra Krzysztofa Petelczyca.

"W trakcie studiów II stopnia miałem zajęcia m.in. z dr hab. Markiem Nikołajukiem, prof. UwB. Zajęcia te w szczególności poprzez sposób ich prowadzenia, jak i osobowość prowadzącego bardzo mnie zainspirowały, dlatego pracę magisterską pisałem pod przewodnictwem dr hab. Marka Nikołajuka." - mówi pan Pacholski. 

Wiosną tego roku ukazał się artykuł pod tytułem "A magnetar giant flare in the nearby starburst galaxy M82" w renomowanyn czasopismie Nature. Mgr Pacholski wykonał znaczącą część analizy danych obserwacyjnych z satelitów XMM-Newton oraz Integral, dzięki czemu został wymieniony jako czwarty na liście 35 autorów artykułu.

Magnetary to wyjątkowa podklasa młodych gwiazd neutronowych, które powstają w wyniku zapadnięcia się masywnych gwiazd po zakończeniu ich życia. Charakteryzują się one niezwykle silnym polem magnetycznym, które może być nawet biliard razy silniejsze niż pole magnetyczne naszego Słońca. Magnetary wykazują zmienną aktywność, objawiającą się nagłymi, nieprzewidywalnymi błyskami promieniowania rentgenowskiego i gamma. Najpotężniejszymi z tych zjawisk są tzw. „Giant Flares”. Te olbrzymie rozbłyski mogą trwać krócej niż sekundę, ale ich intensywność przewyższa każde inne zjawisko w kosmosie, z wyjątkiem eksplozji supernowych oraz
rozbłysków gamma (GRB) wywołanych koalescencją gwiazd neutronowych. Giant Flares są jednak niezwykle rzadkie – do tej pory zarejestrowano je jedynie dwa razy w naszej galaktyce i raz w pobliskim Wielkim Obłoku Magellana, każdorazowo z innej gwiazdy.
25 listopada ubiegłego roku, automatyczny system satelity INTEGRAL (Burst Alert System, IBAS) poinformował o wykryciu rozbłysku z kierunku galaktyki Messier 82, położonej 12 mln lat świetlnych od Ziemi. Szybka detekcja umożliwiła ponowną obserwację tego obszaru przez satelitę INTEGRAL oraz XMM-Newton, a także w kolejnych dnaich przez naziemne teleskopy optyczne. Analiza właściwości spektralnych i czasowych rozbłysku, w połączeniu z późniejszymi obserwacjami, które potwierdziły brak poświaty w promieniowaniu rentgenowskim i optycznym oraz brak detekcji fal grawitacyjnych, pozwoliła jednoznacznie stwierdzić, że był to Giant Flare pochodzący
z pozagalaktycznego magnetara. Chociaż nie było to najpotężniejsze zarejestrowane zjawisko tego rodzaju, to jednak było to pierwsze wykrycie Giant Flare pochodzącego spoza naszej Galaktyki, co czyni je najodleglejszym zaobserwowanym tego typu wydarzeniem.